Z Kudryńców do San Remo (1895 – 1919)

W dziejach sztuki zdarzają się takie szczególne sytuacje, kiedy historię paru epok artystycznych można prześledzić opierając się na twórczości członków jednej zaledwie rodziny, w której talent i wrażliwość przekazywane z ojca na syna, z matki na córkę, wydawały w każdym kolejnym pokoleniu inne dzieła sztuki. Tak było w wypadku rodziny Chmielowskich, z której pochodziła Maria Ewa Chmielowska, bohaterka tej opowieści.

Była to kresowa rodzina ziemiańska o bogatych tradycjach artystycznych. Jako pierwszego należałoby wymienić wuja Marii Ewy, Adama Chmielowskiego, późniejszego św. Brata Alberta, znanego malarza wywodzącego się ze szkoły monachijskiej. Drugi brat ojca, Marian, był grafikiem, mieszkał w Krakowie. Matka Marii Ewy, Maria z Kłopotowskich (1867-1929) także zajmowała się malarstwem – studiowała na kursach Adama Baranieckiego w Krakowie, a także w Paryżu. Malowała akty, portrety i pejzaże utrzymane w młodopolskiej stylistyce. Przyjacielem rodziny był Stanisław Ignacy Witkiewicz – Chmielowscy mieli jego obrazy i wielokrotnie gościli go w swym domu (wiele lat później, w 1937 roku Witkacy sportretował samą Marię Ewę).

Tradycję rodzinną miała podtrzymać Maria Ewa, która przyszła na świat 5 kwietnia 1895 roku w Kudryńcach nad Zbruczem (powiat Kamieniec Podolski), gdzie jej ojciec Stanisław Chmielowski dzierżawił majątek. Była jedyną córką Chmielowskich, miała natomiast trzech braci. Najbardziej przywiązana była do najstarszego z nich, Teodora, który był adiutantem w armii generała Hallera i zginął w 1920 roku (Teodor Chmielowski pozostawił po sobie pamiętniki, które były w posiadaniu Marii Ewy, niestety zaginęły ). Drugim z rodzeństwa był Adam, ojciec Stanisława Chmielowskiego, inżynier rolnik, gospodarz Władywopola i Siennowa (zginął w 1943 roku). Najmłodszy brat, Tadeusz, był gospodarzem w klasztorze albertynów w Zakopanem.

W latach 1906-1913 Maria Ewa kształciła się Wyższym Zakładzie Naukowo-Wychowawczym Zakonnic Najświętszego Serca Jezusowego Sacré Cœur w Zbylitowskiej Górze pod Tarnowem. W roku szkolnym 1911/12 wyjechała do francuskiego domu zgromadzenia w San Remo, skąd wyniosła znakomitą znajomość języka francuskiego i gdzie po raz pierwszy zetknęła się bezpośrednio z francuską kulturą, która będzie ją fascynować i inspirować do końca życia. Świadectwo maturalne (z wynikiem „chlubnym”) uzyskała 13 czerwca 1913 roku w Liceum Sióstr Urszulanek w Tarnowie.

Nie można precyzyjnie odtworzyć losu Marii Ewy z czasów I wojny światowej. Po traktacie wersalskim Kudryńce znalazły się po stronie ukraińskiej, a rodzina przeniosła się do Lwowa. Być może wtedy Maria Ewa rozpoczęła edukację artystyczną na kursach dla kobiet we Lwowie lub Krakowie. Kolejną ścisłą datą w biografii artystki jest 10 września 1919 roku, kiedy zawarła we Lwowie ślub z przyjacielem brata Teodora, majorem w armii gen. Hallera, Jerzym Antonim Łunkiewiczem. W 1920 roku małżonkowie przeprowadzają się do Warszawy, gdzie Jerzy Łunkiewicz otrzymuje posadę w Ministerstwie Spraw Wojskowych.